Bir ülkede yaşayan bireylerin kendi sağlığı ile ilgili kararları doğru alabilmesi için kendilerine sunulan sağlık mesajlarını doğru olarak anlaması çok önemlidir. Yanlış, yetersiz veya sınırlı sağlık okuryazarlığına sahip olan ülkelerde hastanede yatış süreleri uzamakta, gereksiz organ ya da doku görüntülemeleri yapılmakta ve kan-idrar tetkikleri alınmaktadır (1).
Sağlık okuryazarlığının düşük olduğu toplumlarda hastanelerin acil servislerine gereksiz başvuruların yapıldığı bunun da hem iş gücü kaybına hem de gerçekten acil müdahele gereken hastaların tedavisinin aksamasına neden olduğu istatiksel olarak bildirilmektedir.
Bütün bunlar aynı zamanda sağlık harcamalarının artmasına ve dolayısıyla ekonomik kayıplara neden olmaktadır.
Bundan başka düşük sağlık okuryazarlığına sahip bireylerin sağlık hizmetlerini daha az kullandıkları ve kronik hastalık yönetimlerinin daha kötü olduğu görülmektedir. Kronik hastalık yönetimleri içinde çok büyük bir oranı düzenli ilaç kullanımı gelmektedir ki bu bireylerin eczanelerden devlet tarafından reçete bedelleri ödenen ilaçları almalarına rağmen düzenli kullanmadıkları veya hiç kullanmadıkları da tespit edilen eksiklikler arasındadır. Dahası bu bireylerin mortalite ve morbitide oranları sağlık okuryazarlığı yüksek olan bireylere göre daha fazladır (2).
Kronik hastalıklarla sağlık okuryazarlığı ilis?kisi irdelendiğinde, böbrek hastalıkları, astım ve KOAH, Tip 2 Diyabet, romatoid artrit ve depresyon nedeniyle izlenen bireylerde, düs?ük sağlık okuryazarlık nedeniyle önemli sağlık sorunları, yaşam kalitesinin azalması ve tedavide kesintiler oluştuğu gözlenmiştir(3-5).
Koruyucu sağlık hizmetleri yönünden sağlık okuryazarlığı ilis?kisi değerlendiğinde, düs?ük sağlık okuryazarlık düzeyinin tarama testlerinin uygulanması açısından önemli bir engel olduğu ortaya çıkmıştır. Örneğin meme kanseri tarama davranıs?larından kendi kendine meme muayenesi ve mamografi yaptırmamanın da düs?ük sağlık okuryazarlık düzeylerinden kaynaklandığı belirtilmiştir. Bu durum da tamamen tedavi edilebilir kanser türlerinde bile hastanın hayatını kaybetmesine sebep olmaktadır (6) . Sağlık okuryazarlığı konusuna devam etmek üzere ve sağlıklı günlerde buluşmak dileği ile, saygı ve sevgilerimle...
1) Baker D, Parker RM, Williams MV. Health literacy and the risk of hospital admission. J Gen Intern Med. 1998 Dec; 13(12): 791–798.
2) Sadeghi S, Brooks D, Stagg-Peterson S, Goldstein R. Growing awareness of the importance of health literacy in individuals with COPD. COPD.2013;10(1):72-8.
3) Dageforde LA, Cavanaugh KL. Health literacy emerging evidence and applications in kidney disease care. Adv Chronic Kidney Dis. 2013;20(4):311-9.
4) Bains SS, Egede LE. Associations between health literacy, diabetes knowledge, self-care behaviors, and glycemic control in a low income population with type 2 diabetes. Diabetes Technol Ther. 2011(3);13(3):335-41.
5) Al Sayah F, Majumdar SR, Johnson JA. Association of Inadequate Health Literacy with Health Outcomes in Patients with Type 2 Diabetes and Depression: Secondary Analysis of a Controlled Trial. Can J Diabetes. 2015(8);39(4):259-65
6) Shoou-Yih D, Tzu-I T, Yi-Wen T. Accuracy in self- reported health literacy screening: a difference between men and women in Taiwan. BMJ Open 2013; 3:e002928